Здавалася б, зусім нядаўна на збожжавых палетках амаль не змаўкаў гул рухавікоў камбайнаў, аўтамашын і трактароў – працаўнікі палёў Кірашаўчыны спяшаліся ўбраць вырашчаны хлеб. Усё зрабілі своечасова: і выканалі дзяржзаказ, і засыпалі насенне, і назапасілі фураж. І вось надышоў час уборкі і другога хлеба, як ганарова называюць беларусы, бадай што, адзін з сімвалаў нашай краіны – бульбу.

Радуе ўраджай другога хлеба гатунку “каралева Ганна” механізатара Юрыя Бяляўскага

Вырошчванне бульбы ў нашым раёне ў значных аб’ёмах культывуе фактычна адна гаспадарка – ААТ “Рассвет імя К.П.Арлоўскага”. Ці ёсць рэзон у яе вытворчасці, наколькі фінансава апраўдвае сябе культура – мы вырашылі пацікавіцца перш-наперш у спецыялістаў эканамічнай службы гаспадаркі. Пасля іх адказаў пытанне адпала само сабой. Возьмем хаця б мінулы год. Менавіта бульба аказалася адной з найбольш прыбытковых культур: выручка ад яе рэалізацыі склала 395 тыс.руб., а рэнтабельнасць – 65,4%. Як кажуць, каментарыі залішнія…
Але, безумоўна, каб атры­маць добры ўраджай, а потым адпаведна мець важкі прыбытак, патрэбна спачатку ў працэс вырошчвання шмат укласці. Гэта падкрэсліў у размове брыгадзір Сяргей Бяляўскі: на ўчастку, за які ён адказвае, і размешчаны бульбяныя абшары. Трэба і насенны фонд якасны забяспечыць, і пасадзіць насенне правільна і ў аптымальныя тэрміны, і ўнесці мінеральныя тукі, а потым – арганізаваць праполку, апрацаваць супраць фітафторы, іншых хвароб, шкоднікаў… Усё гэта рассветаўцы улічваюць у поўнай меры. Адсюль і рэзультат.

На адвозцы бульбы заняты малады вадзіцель  Яўген Бяляўскі

…Копка бульбы пазаўчора, калі мы наведалі “Рассвет”, вялася на ўчастку за Валосавічамі. Тут завіхаліся адразу некалькі адзінак тэхнікі. “Плацдарм” для трактароў з бульбаўборачнымі камбайнамі расчышчаў Юрый Мярэдаў, які збіваў сухое бацвінне і траву. А ўжо следам ішлі непасрэдна “бульбакопы”. На гэтым полі былі заняты 2 камбайны. За штурваламі трактароў – вопытныя механізатары Валерый Юркавец і Юрый Бяляўскі. Апошні з іх, да прыкладу, у справе бульбаводства ў гаспадарцы з 2007 года, а наогул у мехцэху “Рассвета” – ужо 30 год. Бункер за бункерам напаўняліся ў камбайны, прычэпленыя да “Беларусоў”, прыгожымі і ў асноўным буйнымі клубнямі. За працэсам пастаянна ўважліва назіраюць памочнікі, якія знаходзяцца непасрэдна на камбайне. У пары з названымі вышэй механізатарамі старанна працуюць Станіслаў Пячонка і Анатоль Дрозд. У копцы бульбы ўдзельнічаюць яшчэ 2 экіпажы, якія ў гэты дзень аператыўна ліквідавалі нязначныя паломкі тэхнікі, каб зноў выйсці ў поле. У іх саставах – Сяргей Фамін і Эдуард Фамін, а таксама Валерый Піскуноў і Юрый Нікіфіравец, якія яшчэ нядаўна разам шчыравалі на жніве і намалацілі больш за 2 тыс.т збожжа. Цяпер тым жа экіпажам ўбіраюць другі хлеб…

Уладзімір Стасюк – малады вадзіцель “Рассвета”

Пяццю аўтамашынамі свежавыкапаныя клубні адвозіліся ад камбайнаў. Адметна, што ва­дзіцелі, якія выконваюць даручаную работу на МАЗах, амаль усе – зусім маладыя хлопцы. Самы старэйшы з рулявых – Віталь Бабіч, які і сам не так даўно выдатна вызначаўся на розных работах, уваходзячы ў катэгорыю маладых вадзіцеляў. Астатнія – фактычна нядаўна папоўнілі рассветаўскую “шафёрскую” дружыну. У іх ліку – Павел Андросаў, Уладзімір Шапоткін, Уладзімір Стасюк, Яўген Бяляўскі. Апошні з названых за рулём 4-ты месяц пасля вяртання з арміі. Служыў у Бабруйску ў авіягарадку, а раней скончыў Магілёўскі агралесатэхнічны каледж імя К.П.Арлоўскага і працаваў перад службай у роднай гаспадарцы, якая таксама носіць імя нашага славутага земляка. Уладзімір Стасюк скончыў Жыліцкі сельгаскаледж. У Жылічы ён прыехаў разам з
бацькамі з далёкага Ка­зах­стана. Вельмі спадабалася сям’і ў Беларусі, тут і засталіся. А нядаўна Уладзімір перабраўся ў “Рассвет”, купіў дом, уладкаваўся на працу ў акцыянернае таварыства. Ніколькі не шкадуе…

Бульба адпраўляецца на захоўванне

А другі хлеб, дарэчы, урадзіў! Як адзначыў Сяргей Бяляўскі, у сярэднім каля 300 ц клубняў атрымліваюць рассветаўцы з кожнага гектара. І гэта пры тым, што лета сёлета было засушлівым. Асабліва радуе гатунак з прыгожай назвай “каралева Ганна” – такая бульба заняла сёлета 144 га. Таксама на мясцовых палях было пасаджана насенне правераных раней на ўраджайнасць гатункаў “мемфіс”, “сельвана”, “скарб”.
Уся бульба дастаўляецца ў сховішча, разлічанае на 3 тыс.т. Тут з ёю “распраўляецца” брыгада руплівых працаўніц з 10 чалавек. Як расказала загадчык сховішча Вольга Татарчук, дастаўленая з поля бульба выгружаецца ў прыёмны бункер, дзе яна падзяляецца на тры фракцыі. Першая – гэта рэшткі пяску, глебы, якія асыпаюцца асобна. Другая – дробныя клубні, якія адразу ж засыпаюцца ў кузаў аўтамашыны і адвозяцца на фермы гаспадаркі ў якасці корму для жывёлы. І, нарэшце, трэцяя фракцыя – самая каштоўная – буйныя клубні. Яны паступаюць спачатку на транспарцёр, дзе рабочыя ўважліва выбіраюць пашкоджаныя (калі такія сустракаюцца), а таксама выпадкова трапіўшае сухое бацвінне. Далей з дапамогай спецыяльнай тэлескапічнай стралы, якой не першы сезон умела кіруе Святлана Каўрыга, бульба засыпаецца на захоўванне ажно пад самую столь сховішча. Час яе рэалізацыі надыдзе пазней…

Святлана Каўрыга

Але ўжо і зараз продаж расветаўскай бульбы нала­джаны ў гандлёвых кропках сельгаставарыства. Фарміруе таварныя сеткі з клубнямі яшчэ адна брыгада, якая складаецца з 5 работнікаў. Тавар на прылаўках не залежваецца. Жыхары райцэнтра і не толькі гараджане спяшаюцца зра­біць запасы на зіму, і другі хлеб традыцыйна займае сярод іх адно з самых пачэсных месцаў.
Аляксандр ХАХЛОЎ.
Фота аўтара.